czwartek, 25 marca 2021

Orawka - kościół św. Jana Chrzciciela

Orawka to wieś na Górnej Orawie leżąca przy głównej trasie z Polski na Słowację pomiędzy Rabką i Chyżnem. Historycznie Orawa, podobnie jak cała Słowacja, należała do Górnych Węgier. Po I wojnie światowej region ten został podzielony między Polskę i Czechosłowację. Większa część przypadła Czechosłowacji, a niewielka północna część gdzie przeważała ludność polska przypadła Polsce. Podział ten został ostatecznie zatwierdzony w roku 1924. W wiosce tej przy głównej drodze stoi imponujący drewniano-murowany kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Drewniana część, składająca się z prezbiterium, nawy i wieży, powstała w latach 1650-1659. Był to jedyny kościół rzymskokatolicki w tej części Orawy. W całym komitacie orawskim dominowali protestanci, jednakże w okolicach Orawki i na sąsiadującym z nią Podhalu większość ludności stanowili Polacy wyznania rzymskokatolickiego. Budową kierował miejscowy proboszcz ks. Jan Sczechowicz wspierany przez cesarza Ferdynanda III Habsburga niechętnego Thurzonom - zarządcom Zamku Orawskiego, którzy byli protestantami. W latach 1715-1728 do prezbiterium kościoła dobudowano murowaną kaplicę Matki Boskiej Bolesnej. Kolejną zmianą była przebudowa wieży w 1901 r. Pierwotnie była ona zwieńczona baniastym hełmem barokowym. W wyniku tych zmian, wieżę wtopiono częściowo w nawę i zastąpiono hełm na obecnie istniejący - ostrosłupowy z czterema ostrosłupowymi wieżyczkami po bokach. W latach 1926-1927 murowaną kaplicę nakryto ośmiopolową kopułą z latarnią, którą zlikwidowano w roku 1935, przywracając pierwotny wspólny dach kalenicowy nad całą świątynią, nadając jej jednolity spójny wygląd. W latach powojennych kościół przechodził remonty zapewniające mu bardzo dobry stan techniczny. 

Korzystając z wakacyjnej akcji "Obiekty otwarte na szlaku architektury drewnianej Małopolski", latem 2018 udało mi się zwiedzić kościół wewnątrz i byłem nim zachwycony. Nie bez znaczenia była tu osoba Pani kustosz, życzliwej i niezwykle kompetentnej, służącej ciekawymi wyczerpującymi informacjami. Samo wejście do środka zapiera dech w piersiach. Trzy wspaniałe ołtarze i całe wnętrze sprawiają niesamowite wrażenie. Wszystkie powierzchnie świątyni: sklepienie, ściany, wyposażenie są pokryte polichromią figuralno-ornamentalną w myśl zasady horror vacui. Wnętrze kościoła pokrywają wielkie obrazy ze scenami z życia patrona św. Jana Chrzciciela. Cały cykl rozpoczyna się na sklepieniu idąc od ołtarza i kontynuowany jest na ścianach. Drugim cyklem są obrazy 53 świętych czczonych głównie na Węgrzech, znajdujące się w dolnej części ścian i na zaskrzynieniach (górne skośne części ścian). Za pierwszym razem byłem tym trochę oszołomiony, dlatego zdecydowałem się zwiedzić kościół drugi raz w roku 2020. W poście tym starałem się przedstawić najciekawsze zdjęcia, które udało mi się zrobić w czasie tych dwóch wizyt.

  Kościół św. Jana Chrzciciela - widok od strony cmentarza

 Kościół św. Jana Chrzciciela - widok z parkingu

Kościół św, Jana Chrzciciela - widok od frontu
 
 
Kościół św. Jana Chrzciciela - widok od frontu

Kościół św. Jana Chrzciciela - widok od strony kaplicy Matki Boskiej Bolesnej

Kościół św. Jana Chrzciciela - widok od strony kaplicy

Kościół św. Jana Chrzciciela - widok z boku. Na placu kościelnym stoi kolumna Marii Panny z figurami śś. Floriana i Donata
 
Zwieńczenie wieży kościoła św. Jana Chrzciciela

Wieżyczka na sygnaturkę
 
 Wnętrze kościoła - widok z chóru 

Główny barokowy ołtarz Matki Boskiej Bolesnej

Główny ołtarz Matki Boskiej Bolesnej. W jego środkowym polu znajduje się bardzo piękna barokowa Pietà, która w czasie odpustu 
zasłaniana jest obrazem św. Jana Chrzciciela. W bocznych niszach znajdują się figury śś. Stanisława (po prawej) i Wojciecha (po lewej).

Pietà w ołtarzu głównym

Pietà w ołtarzu głównym - zbliżenie

Ołtarz główny - figura św. Stanisława w prawej niszy ołtarza

Górna kondygnacja głównego ołtarza

Głowa św. Jana na misie i obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem w górnej kondygnacji ołtarza

Madonna Apokaliptyczna w zwieńczeniu głównego ołtarza

Figura św. Stefana króla Węgier na lewej bramce głównego ołtarza, poniżej obraz św. Piotra

 
Figura św. Stefana króla Węgier

Figura św. Władysława króla Węgier na prawej bramce ołtarza, poniżej obraz św. Pawła

Obraz św. Pawła i figura Matki Boskiej

Figura św. Władysława króla Węgier

Dekoracja na frontowej ścianie mensy ołtarzowej

Prawy boczny ołtarz Ukrzyżowanie. W środkowym polu ołtarza znajduje się kopia słynnego obrazu Rubensa Przebicie włócznią namalowanego dla kościoła Braci Mniejszych w Antwerpii. Inspiracją dla kościoła w Orawce mogła być kopia tego samego obrazu znajdująca się w ołtarzu głównym słynnej bazyliki św. Idziego w Bardejowie na Słowacji. (Vide mój post Słowacja - Bardejov). Na ołtarzu eksponowana jest również pełna ekspresji późnogotycka rzeźba Chrystusa Frasobliwego.

Ołtarz Ukrzyżowanie obok którego stoi rzeźba św. Franciszka

Rzeźba Chrystusa Frasobliwego na ołtarzu Ukrzyżowanie. Chrystus zamiast włosów ma perukę, co spotykane było w sztuce kościelnej późnego gotyku (np. słynna rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego w kościele cystersów w podkrakowskiej Mogile, duża scena drogi krzyżowej z Niemiec znajdująca się w galerii sztuki średniowiecznej Muzeum Narodowego w Warszawie. Podobne rzeźby Frasobliwego, ale bez włosów i peruki znajdują się w tej samej galerii w Warszawie i w drewnianym kościółku św. Krzyża w Rdzawce na Podhalu). 

Rzeźba Chrystusa Frasobliwego w ołtarzu Ukrzyżowanie

Matka Boska Siedmiu Boleści w zwieńczeniu ołtarza Ukrzyżowanie

 
Lewy boczny ołtarz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej.

Ołtarz MB Niepokalanie Poczętej - po bokach stoją figury śś. Piotra (po lewej) i Pawła (po prawe)j, 
u góry obraz Świętej Rodziny, w zwieńczeniu figura św. Michała Archanioła.

Ołtarz MB Niepokalanie Poczętej

 Barokowa ambona

 Kosz ambony z rzeźbami ewangelistów

 Kosz ambony z rzeźbami ewangelistów i Chrystusa Pantokratora

 Pod amboną znajduje się polichromia piekła i czyśćca mająca przestrzegać wiernych przed wiecznym potępieniem

 Scena ukrzyżowania na belce tęczowej - widok z dołu. Podczas prac konserwatorskich odsłonięto szalunek na belce tęczowej, 
pod którym ukazał się tekst poświęcony Męce Pańskiej w języku polskim. Napisy pod innymi obrazami są po łacinie.

 Scena ukrzyżowania na belce tęczowej - widok z chóru

Organy z XVII w. na bocznej ścianie chóru. W zwieńczeniu prospektu organowego widoczny jest dwugłowy orzeł cesarski Habsburgów

 Widok na organy z dołu

 Organy i wizerunki grających aniołów na bocznej balustradzie chóru

 Element dekoracyjny prospektu organowego

 Postacie muzykujących aniołów na balustradzie chóru organowego

 Balustrada chóru organowego krzyżuje się z balustradą chóru głównego

Tylna część kościoła - główne drzwi wejściowe i balustrada chóru ze scenami ilustrującymi Dekalog

Sceny z Dekalogu na balustradzie chóru

 Siódme i ósme przykazanie Dekalogu

Św. Wawrzyniec i piękne motywy dekoracyjne na pustych przestrzeniach ścian i elementach konstrukcyjnych świątyni

Główne drzwi wejściowe z ciekawą ornamentyką. Do kościoła prowadzą dwa boczne wejścia od strony południowej: 
przez drzwi do murowanej kaplicy i przez kruchtę do nawy w części drewnianej.

Obrazy świętych władców Węgier: Władysława, Emeryka (przedwcześnie zmarłego księcia, syna św. Stefana) i Stefana na ścianie prezbiterium

 Obrazy świętych czczonych na Węgrzech. Na uwagę zasługują malowane boki ławek.

Obrazy świętych czczonych na Węgrzech

Obrazy świętych czczonych na Węgrzech

Nawiedzenie św. Elżbiety - obraz na sklepieniu, które wypełniają szczelnie malowane kasetony i sceny z życia św. Jana Chrzciciela

Narodziny św. Jana Chrzciciela znajdujące się na sklepieniu przed samym łukiem tęczy

Św. Anna uczy córkę Marię. Poniżej kamienna chrzcielnica.

Kazanie św. Jana Chrzciciela - wielka scena na bocznej ścianie

Głos wołającego na puszczy - scena na bocznej ścianie

Spotkanie św. Jana Chrzciciela z Jezusem

Chrzest Chrystusa w Jordanie

Pogrzeb św. Jana Chrzciciela

Ołtarz w murowanej kaplicy Matki Boskiej Bolesnej przedstawiający Trójcę Świętą. Pochodzi on z czasów budowy kaplicy.

 

2 komentarze:

  1. Przepiękny jest ten kościół. Pamiętam nasz zachwyt, kiedy zobaczyliśmy wnętrze. Mieliśmy szczęście do przewodnika, który bardzo ciekawie opowiadał o historii i wyposażeniu kościoła. Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Byłam w tym kościółku w Orawce, ale nie mam takich wspaniałych zdjęć. Wnętrze kościółka jest zachwycające. Nie chce się wychodzić.

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za odwiedzenie mojego bloga. Będzie mi miło przeczytać Twój komentarz na temat opublikowanego posta.