niedziela, 28 sierpnia 2022

Praga - Hradczany

Praga, stolica Republiki Czeskiej zwana jest powszechnie Złotą Pragą. Nie ma w tym określeniu żadnej przesady, ponieważ jest to jedno z najpiękniejszych europejskich miast. To niezwykle piękne i urocze miasto może zachwycić każdego, począwszy od amatorów piwa po miłośników historii i sztuki. W czasie moich kilku wizyt w Pradze za każdym razem odkrywałem coś nowego i fascynującego. Praga jest również interesującym miejscem dla fotografa, gdzie można znaleźć mnóstwo ciekawych budowli i zabytków, uroczych zakątków i detali. Niestety we wnętrzach wielu pałaców, kościołów i galerii (m.in. w Zamku na Hradczanach) istnieje zakaz fotografowania. Na szczęście nie dotyczy to Katedry św. Wita, ale obowiązuje nadal w niektórych kościołach.
Hradczany to wzgórze nad Wełtawą o długości ok. 600 m i szerokości 180 m. Na przełomie lat 70 i 80 IX w. książę Borzywoj I z dynastii Przemyślidów wybudował na nim swoją siedzibę, która stała się zalążkiem przyszłego zamku. Niedługo potem wybudował tam drugi czeski kościół katolicki poświęcony Pannie Marii. Przez całe stulecia trwała budowa i przebudowa zamku, który stał się wspaniałym pomnikiem kultury czeskiej i jedną z największych rezydencji królewskich w Europie. Przez ponad 100 lat od 1382 do 1484 r. zamek nie był siedzibą władców czeskich. Wacław IV, syn cesarza Karola IV opuścił zamek i przeniósł się do Pałacu Królewskiego na Starym Mieście. Dopiero po stu latach na Hradczany powrócił Władysław II Jagiellończyk, który wybudował nowe mury obronne i rozbudował zamek. Za jego czasów powstała słynna Sala Władysławowska, wielka
reprezentacyjna sala starego zamku, która przetrwała kolejne przebudowy do naszych czasów. Obecnie Stary zamek jest muzeum, a Nowy Zamek siedzibą Prezydenta Republiki Czeskiej. Zabytkowa część oraz galerie sztuki są udostępnione do zwiedzania dla turystów.
W poście tym pokazuję wybór zdjęć z moich kilku wyjazdów do Pragi. Ograniczam się do placu Hradczańskiego, Zamku Królewskiego, Katedry św. Wita i 3 ogrodów. 

Panorama zamku z Mostu Karola

Panorama zamku z wieży Staromiejskiej

Widok na zamek z monumentalną sylwetką Katedry św. Wita

Plac Hradczański  

Pałac Schwarzenbergów przy placu Hradczańskim. Zbudowany w połowie XVI w. na miejscu 4 domów zniszczonych w pożarze. Jego budowniczym był Agostino Galli, a pierwszym właścicielem Jan Popel z Lobkovic. W wyniku spadków i dziedziczenia w XVII w. stał się własnością rodziny Schwarzenbergów. Jest to budowla renesansowa ze wspaniałą dekoracją sgraffitową. Obecnie mieści się w nim galeria sztuki czeskiego baroku.

Pałac Schwarzenbergów od strony dziedzińca

Barokowy Pałac Toskański wg projektu francuskiego architekta Jean-Baptiste Mathey'a przy placu Hradczańskim. Budowę pałacu rozpoczął hrabia Thun Hohenstein w 1690 r. Hrabia Thun nie dożył zakończenia budowy. W 1718 r. niedokończony budynek kupiła Anna Maria Franciszka, księżna Toskanii, która ukończyła budowę - stąd pochodzi jego nazwa. Obecnie budynek wykorzystuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Pałac Arcybiskupi to jedna z najokazalszych rezydencji przy placu Hradczańskim. Zbudowany w 1538 r. przez Floriana Gryspeka 
pałac znalazł się w posiadaniu cesarza Ferdynanda I, który przeznaczył go na siedzibę arcybiskupstwa praskiego.

Plac Hradczański: kolumna morowa, pałac Arcybiskupi i wieże Katedry św. Wita górujące nad zamkiem

Wejście na zamek z placu Hradczańskiego. 
Za kutym metalowym ogrodzeniem z misterną rokokową bramą widoczny jest niewielki I dziedziniec zw. ceremonialnym

Ogrodzenie I dziedzińca z monumentalnymi barokowymi rzeźbami

Rzeźby walczących gigantów przy bramie wejściowej do zamku

Lewa para walczących gigantów

Prawa para walczących gigantów

Cesarski orzeł, symbol monarchii habsburskiej

Czeski lew, symbol królestwa Czech

Pomnik Tomasa Masaryka, I prezydenta niepodległej Czechosłowacji na placu Hradczańskim przed zamkiem

Pomnik prezydenta Masaryka

Nadchodzi oddział straży honorowej na zmianę wart

Oddział straży honorowej. Żołnierze noszą zimową wersję mundurów - granatowe czapki i marynarki oraz szare spodnie.

Oddział straży honorowej kieruje się na I dziedziniec ceremonialny. Honorowa odprawa wart odbywa się codziennie o godz. 12:00.

Drugi dziedziniec zamkowy z barokową kaplicą Świętego Krzyża. 
Pośrodku dziedzińca stoi barokowa fontanna i studnia osłonięta ozdobną kratą.

Kaplica Świętego Krzyża zbudowana przez Nicolo Pacassiego, architekta Marii Teresy w okresie jej przebudowy tej części zamku

Bazylika św. Jerzego. Jest to jedyny romański kościół Pragi, który w prawie niezmienionym kształcie dotrwał do naszych czasów. Jej budowę rozpoczął w 920 r. książę Wratysław, ojciec św. Wacława, a swój obecny wygląd zawdzięcza przebudowom po pożarach w latach 1142 i 1541. Po tym ostatnim otrzymała nową wczesnobarokową zachodnią fasadę. W bazylice znajdują się groby pierwszych Przemyślidów i grobowiec św. Ludmiły. 

 
Ołtarz św. Jana Nepomucena w bazylice św. Jerzego

Klasztor św. Jerzego. Założony w 973 r. jako pierwszy w Czechach. Pierwotnie mieścił się tu klasztor sióstr Benedyktynek. 
Jego pierwszą ksienią została Mlada, siostra Bolesława II. Obecnie mieści się tu kolekcja malarstwa czeskiego ze zbiorów Galerii Narodowej
 
Wejście do zamku pod Czarną wieżą

Czarna Wieża. Jest to jedno z wejść do zamku, przy którym stoi warta honorowa.

Warta honorowa pod Czarną wieżą. Wartownik jest w letnim jasnym mundurze w kolorze niebieskim

Wieża Daliborka, powyżej Czarna. Obie wieże zostały zbudowane za panowania Władysława II Jagiellończyka dla wzmocnienia 
murów obronnych zamku. W Daliborce znajduje się obecnie muzeum średniowiecznych narzędzi tortur.

Słynna Złota Uliczka. Powstała na przełomie XV i XVI w. w pasie pomiędzy starymi romańskimi i nowymi murami obronnymi wybudowanymi za panowania Władysława II Jagiellończyka. Na przestrzeni historii zamieszkiwana była przez złotników, straż zamkową, ludzi z marginesu, a w obecnych czasach przez właścicieli drogich butików z pamiątkami i małych warsztatów rzemieślniczych.

Złota Uliczka. W latach 1916-1917 w domku wynajmowanym przez jego siostrę mieszkał tu znany pisarz Franz Kafka. 

Trzeci dziedziniec i pałac królewski. Obecnie mieści się tu kancelaria Prezydenta Republiki Czeskiej.

Fontanna ze św. Jerzym przed katedrą. Rzeźba ta liczy ponad 600 lat i wielokrotnie narażona była na zniszczenia. 
Obecnie jest to kopia, oryginał przechowywany jest w Galerii Narodowej.

Fontanna ze św. Jerzym

Katedra p.w. śś. Wita, Wacława i Wojciecha - widok ogólny. Ta największa praska świątynia powstawała przez blisko 600 lat. Wzniesiona na miejscu dwóch wcześniejszych świątyń - przedromańskiej rotundy wybudowanej przed 935 r. przez św. Wacława i romańskiej bazyliki wybudowanej przez księcia Spitygniewa II (1031 - 1061). Wmurowanie kamienia węgielnego miało miejsce w listopadzie 1344 r. za panowania Jana Luksemburczyka, ojca Karola IV. Pierwszym budowniczym i autorem projektu był Matyas z Arras. Po jego śmierci w 1352 r. cesarz Karol IV w 1356 powierzył dalszą budowę katedry Peterowi Parleřowi. który uważany jest za głównego budowniczego katedry. Po jego śmierci w 1399 r. budowę kontynuowali jego synowie Wacław i Jan. Przez następne blisko 400 lat budowa z małymi nieśmiałymi próbami utknęła w martwym punkcie. Dopiero powołane w połowie XIX w. Towarzystwo Ukończenia Budowy Katedry Św. Wita doprowadziło dzieło do końca. Poświęcenie całej katedry z neogotycką nawą i wieżami odbyło się w 1929 r. w obchody tysiąclecia śmierci św. Wacława.

Katedra św. Wita. Świątynia ma obecnie długość 124 m, szerokość transeptu - 60 m, 
a wysokość sklepienia wspieranego przez 28 filarów - 33 m. Jej wnętrze otacza wieniec 19 kaplic.

Katedra św. Wita

Fasada katedry św. Wita. Dwie bliźniacze wieże mają wysokość 82 m.

Wieże katedry św. Wita. Na I planie widoczny jest budynek nowego probostwa, z prawej - granitowy monolit. 
 
Katedra św. Wita
 
Renesansowa dzwonnica katedry św. Wita ma wysokość 96 m
 
Dzwonnica katedry św. Wita

Widok na dzwonnicę katedry spod bazyliki św. Jerzego


Absyda katedry św. Wita

Widok katedry św. Wita od strony absydy
 
Portale wejściowe katedry św. Wita

Główny portal wejściowy katedry św. Wita. W tympanonie znajdują się wypukłorzeźby 
przedstawiające ukrzyżowanie Chrystusa, opłakiwanie i złożenie do grobu

Złota brama, to południowe dawne, nieużywane obecnie wejście do katedry. 
Nad arkadowym portalem znajduje się mozaika przedstawiająca "Sąd ostateczny"

Mozaika "Sąd Ostateczny" nad Złotą Bramą wykonana w latach 1370-1371 przez mistrzów weneckich

Złota krata na dzwonnicy

Katedra św. Wita - nawa główna

Katedra św. Wita - grobowiec św. Wojciecha. Gdy byłem w Pradze ostatni raz 4 lata temu, była to - jak na zdjęciu - wypukła marmurowa płyta z opisem w obramowaniu z brązu na środku nawy. Ostatnio w internecie widziałem zdjęcie przedstawiające niewysoki granitowy grobowiec w tej części nawy z 3 postaciami z brązu - upadającym na plecy biskupem podtrzymywanym przez  dwie półpostacie u wezgłowia. Na pomniku widnieje duży napis po łacinie Sanctus Adalbertus Episcopus, co oznacza Święty Wojciech biskup.

Katedra św. Wita - nawa główna
 
Katedra św. Wita - prezbiterium

Katedra św. Wita - witraże w prezbiterium, w części centralnej Pietas Domini

Katedra św. Wita - witraże w prezbiterium, w części centralnej Pietas Domini

Katedra św. Wita - rozeta nad portalem głównym z przedstawieniem "Stworzenia Świata" 

Katedra św. Wita - witraż "Sąd Ostateczny" nad Złotą Bramą

Katedra św. Wita - fragment witrażu "Sąd Ostateczny"

Katedra św. Wita - witraż projektu Alfonsa Muchy w nowej kaplicy Arcybiskupiej

Katedra św. Wita - fragment witraża Alfonsa Muchy. W centrum św. Ludmiła z wnukiem, małym św. Wacławem u kolan

Katedra św. Wita - witraż "Zesłanie Ducha Świętego"

Katedra św. Wita - witraż

Katedra św. Wita - witraż

Katedra św. Wita - witraż

Katedra św. Wita - witraż

Katedra św. Wita - witraż

Katedra św. Wita - mauzoleum królewskie

Katedra św. Wita - srebrny sarkofag św. Jana Nepomucena. 
Wykonany z teatralnym przepychem wg projektu znanego austriackiego architekta i rzeźbiarza Johanna B. Fischera von Erlach

Katedra św. Wita - sarkofag św. Jana Nepomucena. Do wykonania całości zużyto ok. 2 ton srebra.

Katedra św. Wita - srebrny sarkofag św. Jana Nepomucena

Katedra św. Wita - detale sarkofagu św. Jana Nepomucena, anioły podtrzymujące trumnę z relikwiami świętego

Katedra św. Wita - neogotycki ołtarz główny
 
Katedra św. Wita - neogotycki ołtarz w jednej z kaplic

Katedra św. Wita - tryptyk w jednej z kaplic

 Katedra św. Wita - wczesnobarokowa ambona z 1618 r.

Katedra św. Wita - organy w kaplicy chórowej transeptu
 
Katedra św. Wita - figura św. Michała Archanioła

Katedra św. Wita - figura św. Wacława przy jednym z filarów nośnych

Katedra św. Wita - figura św. Wojciecha

Katedra św. Wita - figura św. Jana Nepomucena
 
Figura głównego patrona katedry św. Wita

Katedra św. Wita - św. Agnieszka Czeska. Najmłodsza córka króla Przemysła Ottokara I. Kilkakrotnie odmawiała zamążpójścia za bogatych kandydatów, została klaryską poświęcając się dobroczynności i pobożnym praktykom. Kanonizowana przez papieża Jana Pawła II w 1989 r. 

Katedra św. Wita - kaplica św. Wacława. Wybudowana w latach 1362-1367 przez Petera Parleřa na miejscu rotundy z X w., 
w której święty został pochowany. Ołtarz główny kaplicy stoi na fundamentach grobu św. Wacława

Katedra św. Wita - kaplica św. Wacława
 
Ogrody Królewskie - Belweder, letni pałac wybudowany przez Ferdynanda I Habsburga dla ukochanej żony Anny Jagiellonki. Królowa nie doczekała ukończenia pałacyku, zmarła po urodzeniu 15. dziecka, córki Joanny. Anna była córką Władysława II Jagiellończyka i matką dwóch polskich królowych: Elżbiety i Katarzyny, nieszczęśliwych żon Zygmunta Augusta. 
 
 Ogrody Królewskie -
Mičovna, pawilon do gry w piłkę bogato zdobiony sgraffiti
 
 Ogrody Królewskie - Mi
čovna
 
Ogrody Królewskie - grupa barokowych rzeźb alegoria Nocy i Herkules przed
Mičovną
 
 Ogrody Królewskie

Ogrody Królewskie - rzeźba czeskiego lwa
 
Fontanna Herkulesa w Ogrodach na Wałach

Ogrody pod Hradczanami

Ogrody pod Hradczanami
 


 
Bibliografia:
Roman Szymański - Złota Praga