Powsin - rododendrony i azalie

Rododendrony, polska nazwa różaneczniki, to bardzo popularne ozdobne krzewy obficie kwitnące na wiosnę – apogeum kwitnienia przypada w maju. Ich duże pąki pojawiają się o wiele wcześniej, a w maju pokrywają się dosłownie burzą kwiatów. Należą do rodziny wrzosowatych i obejmują dwie grupy roślin – zimozielone rododendrony i azalie, które na zimę zrzucają liście. Obecnie istnieje ponad tysiąc gatunków i ze względu na ich łatwe krzyżowanie się ciągle powstają nowe. W stanie naturalnym występują głównie w Azji i w mniejszej liczbie gatunków w obydwu Amerykach i Europie. W Polsce w stanie dzikim występują trzy gatunki. Najbardziej rozpowszechnionym z nich jest będące pod ochroną bagno zwyczajne. Na pojedynczych stanowiskach uznanych za naturalne występują też różanecznik żółty i różowy alpejski. Rosną zwykle na obszarach górskich, na glebach próchnicznych i kwaśnych, często także na torfowiskach oraz skałach wapiennych. Gatunki zimozielone występują nawet w Himalajach.
Rododendrony nie pachną, natomiast kilka gatunków azalii np. pontyjska występująca w kilku odcieniach żółci pachnie bardzo intensywnie słodko. Gatunek ten występuje w Grecji i Azji Mniejszej w Turcji w basenie Morza Czarnego. Są to rośliny trujące. Zapylane są przez owady, odporne gatunki pszczół, a w Himalajach także przez ptaki. Wytwarzany z ich nektaru miód zwany jest miodem szaleńców. Uważany za przysmak, produkowany jest w Turcji i Nepalu. W Turcji uważany jest za afrodyzjak. Spożywany w niewielkich ilościach daje mrowienie w ustach, lekkie zawroty głowy, uczucie odprężenia.  W dużych dawkach powoduje działanie halucynogenne, odurzające i zatrucia – bóle głowy, brzucha, biegunki, wymioty.
W czasach mojej młodości kwiaty te były w Polsce stosunkowo mało popularne. Widywałem pojedyncze krzewy w prywatnych ogródkach i parkach. Obecnie są to jedne z najpopularniejszych ozdobnych wiosennych kwiatów ogrodowych. Po raz pierwszy zetknąłem się z dużym ich skupiskiem w Jardin Floral w paryskim Lasku Vincennes w czasie pobytu na stypendium we Francji pod koniec lat 60. ubiegłego wieku. Ich duże skupiska rosły dosłownie wszędzie, szczególnie wśród wysokich sosen. Byłem nimi oczarowany i od tamtej pory jest to mój ulubiony wiosenny kwiat. Odkąd posiadam aparat cyfrowy, tak jak w kwietniu na magnolie, w majowe weekendy wybieram się z aparatem na "polowanie" na rododendrony i azalie.
W poście tym pokazuję wybór z mojej kolekcji  rododendronów i azalii z Ogrodu Botanicznego PAN w Powsinie pod Warszawą. Tamtejsza alejka rododendronów znajduje się wzdłuż szpaleru wysokich drzew (głównie sosen) o długości ok. 200-300 m. Poszczególne okazy mają od 2 do 4 m wysokości. W odległości ok. metra na prawo od rododendronów w mniej lub bardziej zwartym szeregu rosną azalie.
Powsińska kolekcja rododendronów i azalii jest chyba największa w Warszawie. Inne ogrody i parki - Łazienki Królewskie, Ogród Botaniczny UW posiadają również pojedyncze okazy tych krzewów, które nie tworzą zwartej i tak bogatej kolekcji jak Powsin.   

Początek kolekcji rododendronów pod szpalerem wysokich drzew

Tak wygląda rząd azalii pod szpalerem rododendronów.

 

Azalia pontyjska